"طرح ولایت" چگونه آغاز شد؟ همکاری محسن رضایی و مصباح یزدی

دکتر محسن رضایی کسی است که به تعبیر مقام معظم رهبری در «یک دوره طولانی و پرافتخار 16 ساله در مسئولیت فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی»، کارهای بزرگی را انجام داد چنانچه مقام معظم رهبری در مورخ 18 شهریور 1376 خطاب به وی نوشت: «اینجانب اولاً لازم می‌دانم از خدمات بزرگ و ارزشمند شما در آن نهاد مقدس و سرافراز قدردانی کنم. شما حقاً در این مدت همه استعدادهای خود را بکار انداختید تا سازمانی را که عظمت و کارایی و فداکاری و نشاط انقلابی آن، چشم تحلیل‌گران جهان را هم به خود متوجه ساخته است، از مجموعه‌ای از جوانان ایثارگر و عاشق اسلام و انقلاب و امام پدید آورید و به رشد و بالندگی برسانید... شما بحمدالله در این مدت با مجاهدتهای خود در عرصه‌های دفاع مقدس بارها موفق شدید که قلب امام راحل و دل امت مسلمان را شاد کنید».

یکی از دوراندیشی های محسن رضایی که مصداق «به بالندگی رساندن» سرمایه انسانی انقلاب و کشور و سپاه است، «طرح ولایت است» که نشانه نبوغ و دوراندیشی و بصیرت محسن رضایی در شناخت آینده و ساختن آینده است.

این دوراندیشی و خلاقیت، در کنار ویژگی مؤسس بودن و تأسیس کنندگی دکتر رضایی (تأسیس تیپها و لشکرها، نیروهای ۳ گانه زمینی، دریایی و هوایی سپاه، نیروی مقاومت بسیج به شکل کنونی و مکمل سپاه، نیروی قدس، یگان موشکی سپاه، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)، قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء (ص)) وی را بعنوان یک مدیر مؤسس، افق گشا در طراز مدیران تمدن نوین اسلامی ایرانی مطرح می کند. 

در نوشتار حاضر، نگاهی به نقش منحصربفرد دکتر محسن رضایی و همکاری وی با علامه مصباح یزدی در تأسیس «طرح ولایت» داشته ایم:

حجت الاسلام و المسلمین الهی راد، رئیس مرکز آموزش اندیشه های بنیادین موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (مجری «طرح ولایت» در دانشگاه های کشور) در سال 1397 در مصاحبه ای درباره تاریخچه این طرح می گوید: «اوایل دهه هفتاد بود که مقام معظم رهبری بحث تهاجم و شبیخون فرهنگی را مطرح نمودند. آن زمان، زمانی بود که تفکرات غربی و لیبرال توسط عده ای روشنفکر نما وارد فضای دانشگاهی کشور شده بود».

حجت الاسلام الهی راد، می افزاید: «در آن شرایط برخی از مسئولین دلسوز از جمله سردار محسن رضایی فرمانده وقت کل سپاه، احساس نگرانی کردند و نگرانی اولیه هم اتفاقاً نسبت به دانشجویان و جوانان حزب اللهی بود. [فرمانده کل سپاه] آمدند خدمت مقام معظم رهبری و اعلام نگرانی کردند نسبت به شرایط فرهنگی جاری در کشور و آنجا بود که حضرت آقا، جناب آقای محسن رضایی فرمانده وقت سپاه را به حضرت آیت الله مصباح یزدی ارجاع دادند».

حجت الاسلام مهدی ابوطالبی از شاگردان آیت الله مصباح یزدی و رئیس مرکز آموزش های بنیادین (مآب) نیز در سال 1398 درباره پیشینه تاسیس «طرح ولایت» گفته است: «در سال 74 سردار محسن رضایی در دوران فرماندهی خود در سپاه، از رهبر معظم انقلاب درخواست می کند برای تبیین مسائل عقیدتی و پاسخ به شبهات دانشجویان دانشگاه امام حسین(ع)، برنامه ای داشته باشند تا این گونه مسأئل به صورت اساسی پیگیری شوند که برای چنین کاری آیت الله مصباح معرفی می شوند و نخستین دوره، سال 75 با حضور  حضرت آیت الله مصباح یزدی، آیت الله جوادی آملی و آیت الله موحدی کرمانی برگزار می شود و تا امروز هر ساله نیز ادامه داشته است».

حجت الاسلام الهی راد درباره چگونگی برقراری هماهنگی های اولیه بین دکتر محسن رضایی و علامه مصباح یزدی می گوید: «سردار محسن رضایی و برخی دیگر از فرماندهان سپاه، خدمت علامه مصباح یزدی در قم رسیدند و آنجا بود که ایشان ضرورت تقویت مبانی اندیشه ای اسلامی و زیرساخت های فکری برای بیرون رفت از این چالش ها را پیشنهاد دادند».

حجت الاسلام الهی راد، انتخاب نام «طرح ولایت» را به پیشنهاد و ابتکار دکتر محسن رضایی می داند و می گوید: «همانجا آقای رضایی پیشنهاد دادند که این طرح، «طرح ولایت» نام بگیرد. از همان جا این طرح به منظور تقویت بنیان های فکری دانشجویان بسیجی شکل گرفت».

در سال 1395 که دکتر محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام به دیدار آیت الله مصباح یزدی در موسسه امام خمینی(ره) قم رفت، آیت الله مصباح یزدی با اشاره به «طرح ولایت» تاکید کردند: «در آن سال‌ها سردار رضایی نقش و زحمات بسیار زیادی در برپایی طرح ولایت داشتند.» که این جمله در خبرگزاری های مختلف از جمله تسنیم و ایرنا منعکس شد.

دکتر محسن رضایی در پیام تسلیت خود به مناسبت رحلت این عالم ربانی نوشته است: «علّامه مصباح یزدی به عنوان یک اندیشه پرداز، عالم و متفکر ممتاز و برجسته، در جهان تشیع ایفای نقش کرد و حقیقتاً مطهریِ زمان به شمار می آمد. آن فقیه مهذّب و فیلسوف نامدار... دغدغه ی دین داشت و در مقابل تهاجم فرهنگی، با تمام وجود از حریم اسلام دفاع کرد‌. در سالهای آغازین دهه ی ۷۰، هنگامی که برگزاری دوره های آموزشی "طرح ولایت" را با ایشان در میان گذاشتم، صمیمانه، تقبّل نمودند و با حمایت ِ همه جانبه ی ایشان، این شجره طیّبه، پایه گذاری شد و بحمدالله تا به امروز، منشاء آثار و برکات فراوان بوده است».

بنا بر آمار رسمی، تاکنون قریب به 25  دوره طرح ولایت (هر دوره به مدت 40 الی 45 روز) برگزار شده و بیش از 60 هزار نفر در این دوره ها شرکت کرده اند که می توان از آن به عنوان مصداقی از شجره طیبه و باقیات صالحات یاد کرد.

منابع:

1- حکم مقام معظم رهبری در انتصاب دکتر محسن رضایی به عضویت و دبیری مجمع تشخیص مصلحت نظام، پایگاه اطلاع رسانی khamenei.ir، کد مطلب 11353، مورخ 18 شهریور 1376

2- مصاحبه حجت الاسلام مهدی ابوطالبی، خبرگزاری رسا، کد خبر ۶۳۶۹۹۹، مورخ 6 بهمن 1398

3- مصاحبه حجت الاسلام صفدر الهی راد، پایگاه خبری رجانیوز، شناسه خبر 290022، مورخ 30 تیر 1397

4- گزارش دیدار دکتر محسن رضایی و آیت الله مصباح یزدی، خبرگزاری تسنیم، کد خبر 1043005، مورخ 21 فروردین 1395

5- پیام تسلیت دکتر محسن رضایی در پی رحلت علامه مصباح یزدی، پایگاه اطلاع رسانی rezaee.ir، کد خبر 4287، مورخ 12 دی 1399