به گزارش پایگاه اطلاعرسانی دکتر محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام عصر روز سهشنبه 25 آبان 1395 در مرکز همایشهای بینالمللی ابوریحان دانشگاه شهید بهشتی گفت:خوشحال هستم که در جلسه دانشجویان، اساتید و مهمانان بینالمللی این همایش هستم و تشکر میکنم از سردار رحیم صفوی که در یک موقعیت مناسب این همایش را ترتیب دادند.
دکتر رضایی با بیان اینکه ژئوپلیتیک سنتی بیشتر بر پیوستگی مکانی و ابزار سخت در کسب قدرت منطقهای وجهانی توجه داشت اظهار داشت :سرزمینهای پیوسته با ارتباطات دریایی و استفاده از کشتیهای نظامی و تجاری و یا نیروهای دریایی و زمینی و یا قدرت بازدارندگی موشکی و هستهای مهمترین ابزار بهرهبرداری از فضاهای ژئوپلیتیک جهان بودهاند. ولی بهمرور تحولی هم در فضاهای جغرافیایی بههمپیوسته ژئوپلیتیکی و هم در ابزار بهرهبرداری از فضاهای ژئوپلیتیکی در جریان است. مناطق از هم گسسته میتواند از طریق بسترهای سایبری و مجازی و همچنین اندیشه و باورهای مشترک مانند تعلقات دینی و همکاریهای اقتصادی محیطهای جدیدی از تعاملات را شکل دهند. به همین ترتیب ابزار نرم نیز بجای ابزار سخت در بسترهای جدید نقشآفرینی بیشتری در کسب قدرت در فضاهای ژئوپلیتیکی بجای میگذارند.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: جهان اسلام بیشترین ظرفیت بالقوه را در دل خود دارد. باوجود درگیریهای شدیدی که امروز مناطق ژئوپلیتیکی جهان اسلام را فراگرفته است ولی جهان اسلام بیشترین ظرفیت بالقوه را برای تبدیلشدن به یک سیستم بههمپیوسته اقتصادی و سیاسی را دارد. نقطه عزیمت این رویداد مهم ژئوپلیتیکی در بغل گوش کشور ما ایران قرار دارد. یعنی در منطقه آسیای جنوب غربی که چشمانداز ایران 1404بر اساس نظریه همکارانهای در این منطقه و البته مستقل شکلگرفته است.
استاد دانشگاه جامع امام حسین (ع) گفت: در جهان اسلام سه منطقه ژئوپلیتیک داریم، نخست، منطقه مرکزی یا منطقه آسیای جنوب غربی که شامل خاورمیانه و آسیای مرکزی و قفقاز و شبه قاره هند میشود. دوم، منطقه شرقی که شامل کشورهای آسیای جنوب شرقی است و سوم منطقه غربی جهان اسلام که شامل شمال و غرب آفریقا میشود. هر تحولی در منطقه مرکزی به مناطق دیگر سرایت میکند، لذا نوعی نقش هارت لند را در کنار ایران داریم. محور این هارت لند کشورهای ایران و مصر، ترکیه و عربستان هستند.
استاد دانشگاه جامع امام حسین (ع) گفت: منطقه آسیای جنوب غربی ضمن آنکه مناطق غرب و شرق جهان اسلام را به یکدیگر متصل میکند، از طرف دیگر قدرتهای چین و هند و روسیه و اروپا را به یکدیگر متصل میکند و به دلیل حضور آمریکا در خلیجفارس و اقیانوس هند و دریای مدیترانه و دریای سیاه، آمریکا را نیز به تعامل با خود کشانده است.
دکتر رضایی گفت: منافع جهان اسلام از منطقه مرکزی عبور میکند، منافع قدرتهای بینالمللی نیز از همین منطقه عبور میکند. بنابراین در منطقه آسیای جنوب غربی هم منازعات و رقابتهای داخلی جهان اسلام را میبینیم و هم منازعات و رقابتهای بینالمللی را شاهد هستیم. اخیراً منازعات نوع سوم را نیز که بین قدرتهای بینالمللی با کشورهای منطقه است را نظارهگر هستیم. لذا منطقه آسیای جنوب غربی پرحادثهترین منطقه جهان شده است.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به وجود کمربند طلایی متشکل از کشورهای سوریه، عراق، ایران و افغانستان در منطقه مرکزی جهان اسلام گفت: این کمربند محل منازعه کشورهای بزرگ منطقه و قدرتهای جهانی است و منازعه روسیه و آمریکا در کریمه و اوکراین در مرز منطقه جنوب غربی آسیا و در سوریه در درون این منطقه واقع شده است. روسیه برای دسترسی به آبهای آزاد مدیترانه و گسترش تجارت و امنیت خود و آمریکا برای ادامه دکترین پانصدساله صلیبی در کنترل جهان اسلام در این منطقه روبروی یکدیگر قرارگرفتهاند. ترکیه هم قصد شکستن و عبور از این کمربند برای رسیدن به منابع و انرژی خلیجفارس در جنوب منطقه را دارد و عربستان سعودی رؤیای شکستن این کمربند بهمنظور حضور در لبنان و سوریه را دنبال میکند.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: ایران قصد حفظ هم پیوندی با سوریه و عراق ، فلسطین و لبنان را دارد. جهان اسلام در حال گذر به یک عقلانیت جمعی است که به این مسئله مهم توجه کند. حکومتهای استبدادی و تصمیمگیریهای متأثر از قدرتهای بینالمللی خارج از منطقه موجب تأخیر طولانی در این گذر عقلانی گردیده است. ایجاد یک قدرت بینالمللی ناشی از یکپارچگی دینی و اعتقادی در کنار منافع اقتصادی مشترک مهمترین بستر ایجاد جهان ژئوپلیتیکی اسلامی است .
وی افزود: در جهان اسلام نقشی که نماز و خانه خدا و قرآن میتواند در یکپارچهسازی جهان اسلام و کربلا و نجف و زینبیه در یکپارچگی شیعه میتواند داشته باشد مناطق سهگانه ژئوپلیتیکی جهان اسلام را به یک جهان ژئوپلیتیکی تبدیل میکند.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به جایگاه و نقش جمهوری اسلامی ایران در جهان اسلام گفت: ایران به دلیل موقعیت کمنظیر ژئوپلیتیکی در منطقه آسیای جنوب غربی و منابع انسانی و مرزهای سیاسی با چهارده کشور منطقه و دسترسی به اقیانوس هند و خلیجفارس به دریای خزر و مهمتر از همه یک نظام سیاسی پایدار و باثبات و قدرت نظامی برتر در منطقه میتواند نقطه آغازگر ساماندهی به یک نظم ژئوپلیتیکی در منطقه باشد. کمربند طلایی که مرز چین را به دریای مدیترانه وصل کرده، شرق و غرب جهان را در کوتاهترین فاصله به هم میرساند و ایران با پنج زیرسیستم آسیای میانه، قفقاز، افغانستان و پاکستان، خلیجفارس و خاورمیانه در تعامل است. بیشترین ظرفیت و نقش را در یکپارچگی اسلامی در منطقه آسیای جنوب غربی و متعاقب آن در جهان اسلام منحصربهفرد است.
دکتر رضایی افزود: نقش ایران و شیعه در کمربند طلایی در ایجاد یکپارچگی اسلامی در منطقه آسیای جنوب غربی و متعاقب آن در جهان اسلام منحصربهفرد است. حوادث و بحرانهای اخیر که همه در این منطقه صورت گرفته است برای این است که اولاً از ایجاد یک منطقه ژئوپلیتیکی جلوگیری شود. ثانیاً ایران و شیعه هراسی در جهان اسلام و اسلام هراسی در سطح بینالمللی اجازه شکلگیری در منطقه و بینالملل را به جهان اسلام داده نشود.
وی ادامه داد: تحریم علیه ایران برای ناتوانسازی نقش ایران در بر عهده گرفتن تشکیل منطقه آسیای جنوب غربی است و راهبرد ما در منطقه سازی ژئوپلیتیکی اینچنین است که ما باید قوی بشویم و نقش خود را در جهان اسلام ایفا کنیم. در اقتصاد منطقه نقش فعال بر عهده بگیریم. زمانی قوی میشویم که در اقتصاد سوریه و عراق، خودمان را به خودکفایی برسانیم. مسئله دوم مدیریت درست روابط خارجی ایران در منطقه و بینالملل است. توازن بین سیاست منطقهای و سیاست بینالمللی یک راهبرد برای روابط ما با دنیاست. درحالیکه بهبود مذاکرات ایران با قدرتهای بینالمللی رابطه ایران با ترکیه و عربستان را به هم زد. ما در درون جهان اسلام به انسجام نیاز داریم.
دکتر رضایی گفت: سیاست نه شرقی و نه غربی ایران در قبال قدرتهای مجاور منطقه آسیای جنوب غربی را باید در روابط خود دنبال کنیم. همچنین ما باید بر همگرایی اقتصادی منطقهای تأکید کنیم و در سرکوب عوامل بحران مانند تکفیریها بکوشیم و عواملی که تن به دیپلماسی و همراهی و وحدت نمیدهند را از سر راه برداریم. باید به اختلافات از طریق دیپلماسی پایان بدهیم. فعال کردن کشورهایی مانند مصر در منطقهگرایی نیز راهبرد دیگری است که دستگاه دیپلماسی ما بایستی به دنبال آن باشد. عربستان ضد بازی عمل میکند و منطقهگرایی اسلامی را به تأخیر میاندازد. گویی از سوی آمریکا و اسرائیل مأمور شده تا این وحدت را خدشهدار کند.
در ابتدای این مراسم، آیتالله محسن اراکی، دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با تشکر از موسسه آیندهپژوهی جهان اسلام، گفت: امروز جهان اسلام، تشنهی این بررسیهای علمی پیرامون بحرانهای جهانی است.