کدام نظر غیرکارشناسی است؟

روزنامه «ابتکار» در مقاله ای با عنوان: آثار و پیامد مطرح شدن نظرات غیرکارشناسی بر اقتصاد (حرف های سیاسی، تبعات اقتصادی)، به انتقاد از نقطه نظرات غیر کارشناسی درباره مباحث اقتصادی به ویژه در فضای مجازی پرداخته است.

در این میان، روزنامه مذکور توئیت محسن رضایی با مضمون: «نقدینگی را به سوی تولید هدایت نکردند. مار اژدها شده در بورس سر از بازار ارز و طلا و زمین و ساختمان درآورده است» را برجسته کرده و آن را یک نظر غیرکارشناسی از سوی یک سیاست مدار عنوان کرده است.

متن منتشر شده در روزنامه «ابتکار» از دو منظر قابل تامل است: اول اینکه: به نظر می رسد هدف این گزارش بررسی اثر اظهارنظرهای غیر کارشناسی در بستر فضای مجازی باشد و نقش اظهارات افراد سیاسی را بسیار زیاد عنوان می کند و برای نمونه هم توئیت دکتر رضایی را مثال زده است. ولی در این گزارش هیچ اشاره ای نشده که چرا نظر دکتر رضایی غیرکارشناسی است؟ و معلوم نیست کجای توئیت وی غیر واقعی است؟

در واقع، در این مطلب بدون تحلیل نظر دکتر محسن رضایی نظر ایشان غیر واقعی عنوان شده در حالی که بهتر بود ابتدا با دلایل و مستندات علمی نظر ایشان را رد و سپس از نظر وی به عنوان نمونه و مثال استفاده می‌شد. نکته دوم اینکه: در بخشی از متن مقاله، در کمال تعجب نظر دکتر رضایی تایید شده است؛ جایی که در مقاله عنوان شده که اگر از جذابیت بورس کاسته شود، با خروج نقدینگی از این بازار چه بلایی سر سایر بازارها خواهد آمد‌. لذا می‌توان گفت این همان ماری است که دکتر رضایی از آن به عنوان اژدها نام برده است.

همچنین مطلب مذکور که با رویکردی انتقادی از نظرات غیر کارشناسی نگارش شده خود در بخشی از این گزارش نظرات کارشناسی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام را نادیده گرفته است. اگر چه در اکثر مقالات به اثر نقدینگی بر بورس پرداخته شده است، اما این به معنی عدم اثرگذاری بورس بر نقدینگی و حجم پول در جریان نیست. اساس نظر دکتر محسن رضایی بر این موضوع استوار است که پول (مار) بعد از ورود به بازار بورس تبدیل به اژدها شده است، به عبارتی به دلیل رشد مداوم ارزش بورس، پولی که سال گذشته وارد بورس شده است، الان چندین برابر شده است. از طرفی چون شرایط جذب این نقدینگی در بخش تولید فراهم نبوده است، بخش تولید به تناسب این پول رشد نکرده است، لذا خروج آن از بورس موجب نوسانات گسترده در بازارهای موازی خواهد شد.

حال مکانیسم و سازوکار مطالب فوق در ادامه شرح داده می شود:

۱- بر اساس نظریات پولی نوین، حجم گسترده پول فقط محدود به سکه و اسکناس و یا سپرده های بانکی نمی شود، بلکه M3 که تعریف و اندازه جدیدی را برای پول بیان می کند، شامل اوراق بهادار، اوراق خزانه و ... است. در نتیجه با رشد ارزش اوراق بهادار حجم پول در اقتصاد افزایش یافته که با سرازیر شدن به سایر بازارها موجب افزایش قیمت در این بازارها خواهد شد.

۲- اثر ثروت نیز بعد از رشد ثروت خانوارها در اقتصاد اتفاق می افتد، به عبارتی با رشد بازار بورس، ثروت افزایش می یابد که در نتیجه آن تقاضا برای سایر کالاهای بادوام از جمله طلا و مسکن نیز افزایش می یابد.

۳- بر اساس نظریات اقتصادی بازدهی بلندمدت در بازارهای موازی به دلیل آربیتراژ برابر خواهد شد، حال رشد بازار بورس این نوید را می دهد که در آینده سایر بازارها از جمله طلا، ارز و مسکن نیز به تناسب آن رشد خواهند داشت. در نتیجه ماری که اکنون تبدیل به اژدها شده، برای کسب بازدهی بیشتر به سمت سایر بازارها روانه خواهد شد.

در این رابطه به نظر می‌رسد گزارش منتشر شده در روزنامه «ابتکار» به پیام و ماهیت توئیت دکتر محسن رضایی کاری نداشته و درست تر اینکه اصلا متوجه منظور نامبرده نشده است، چرا که بدون رد نظر ایشان در بخشی از مقاله، نظر وی را تایید کرده و در بخش دیگر دکتر رضایی را متهم به اظهارنظر غیر کارشناسی کرده است.

لذا  امید است نقد نظرات افراد علمی، بدون توجه به جریان فکری آنها و با مطالعه دقیق انجام شود  زیرا بدون شک، رد کردن نظرات افراد متخصص و با تجربه در عرصه اقتصاد ایران  نیاز به مطالعه و دانش عمیق تری دارد.

* دبیر کمیسیون اقتصادی دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام