بعد از عملیات والفجر مقدماتی و والفجر یک، فرماندهان سپاه پاسداران به درک جدیدی از تغییر استراتژی دشمن از تهاجمی به تدافعی و نیز توانایی های جدید دشمن رسيدند و بر این اساس در شیوه رویارویی با دشمن و انتخاب زمین نبرد دست به ایده و ابتكارات جديدي زدند. . این درک جدید از شرایط جنگ منجر به انتخاب مردابهای هورالهویزه برای نبرد بعدی و رویارویی با ارتش عراق انتخاب شد .
پس از آزادسازی خرمشهر و شکست خفت بار ارتش عراق ، رژیم بعث با یاری جستن از کمک های غرب و اعراب مرتجع توانست موازنه قوا را به نفع خود تغییر دهد و بر اساس آن با مسلح کردن زمینهای استراتژیک و مهم خود به ایجاد استحکامات پیچیده و چند لایه و نیز گسترش روزافزون سازمان رزم و تجهیز ارتش به سلاحهای جدید اقدام نمود .
با شرایط جدید مورد اشاره ، فرماندهان خودی با انجام چند عملیات کوچک و بزرگ پی بردند که باید در تاکتیک های گذشته خود تجدید نظر نمایند و با دشمن در زمین متفاوت و تاکتیک جدید مواجه شد .
این رهیافت مهمترین نتیجه گیری فرماندهان خودی پس از عدم موفقیت در دو عملیات والفجر بود . از این رو منطقه هورالهویزه به عنوان زمینی که میتوانست بخشی از ضعف جبهه خودی را جبران نماید و در مقابل قدرت روزافزون توان رزهی ارتش عراق خلاء موجود را پر نماید انتخاب شد .
در این مقطع به دلایل متعددی از جمله تفاوت در شیوه نبرد و نوع فرماندهی صحنه عملیات توسط ارتش و سپاه پاسداران اختلافاتی بروز کرد که منجر به جدایی این دو سازمان در صحنه عمل گردید .
بدین لحاظ فرماندهی سپاه پاسداران کار شناسایی و برنامه ریزی و بررسی منطقه هوالهویزه را با هدف تصرف شمال بصره به همراه دو تن از فرماندهان قرارگاه کربلا و نصرت در نهایت اختفا آغاز کردند .
این اقدام فرماندهی کل سپاه که حدود شش ماه بطول انجامید با حضور مکرر در مردابهای هور و شناسایی زمین منطقه عملیات از نزدیک و عمق خاک دشمن همراه بود فرماندهی سپاه را به موفقیت عملیات امیدوار نمود و ایشان اقدام به برنامه ریزی و ایجاد گروه های کاری برای تهیه تجهیزات اعم از قایق و پل خیبری و سایر اقلام مورد نیاز نمود در حالی که هیچیک از افراد دست اندرکار تهیه تجهیزات از عملیات هیچ اطلاعی نداشتند .
پس از مدتی از فعالیت سپاه پاسداران ، ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز منطقه زید را با هدف تصرف شرق بصره و تنومه انتخاب و برنامه ریزی برای عملیات را آغاز نمود .
با توجه به اقدام همزمان دو سازمان ارتش و سپاه با هدف نزدیک شدن به شهر بصره ، طی توافقی مقرر شد این دو سازمان در زمینه واگذاری واحدهای رزمی و پشتیبانی رزمی یکدیگر را یاری نمایند .
در وضعیت جدید به یک فرماندهی هم آهنگ کننده بالاتر نیاز بود به همین دلیل حجت الاسلام هاشمی رفسنجانی در زمستان ۱۳۶۲ به فرمان امام ره به عنوان فرمانده عالی جنگ انتخاب شد و تحت عنوان قرارگاه خاتم الانبیاء در راس سپاه و ارتش در منطقه عملیات مستقر شد .
منطقه هوالهویزه به دلیل شرایط اقلیمی خاص آن در طی چهار سال آغاز جنگ هیچگاه مورد توجه نیروهای نظامی عراق و ایران قرار نگرفته بود و به همین دلیل علاوه بر اینکه منطقه ای بکر و با حداقل آلودگی اطلاعاتی و موانع و استحکامات برخوردار بود ارتش عراق هیچگونه آمادگی انجام عملیات آبخاکی با این وسعت را نداشت اما سپاه پاسداران طی حدود ده ماه فعالیت به آمادگی خوبی دست یافته بود و این امتیاز فوق العاده ای برای جبهه خودی محسوب میشد . لاکن دشمن به فعالیت واحدهای ارتشی در منطقه زید پی برده بود و یگانهای خود را در آن منطقه متمرکز کرده بودند .
در آستانه عملیات رسانه های عراقی و غربی به تحلیل شرایط جنگ پرداخته و با ابراز نگرانی از اقدام ایران کمکهای خود را به رژیم بعث افزایش دادند .
بخشی از این کمکها عبارتند از :
- سفر ریچارد مورفی به بغداد و ملاقات با صدام حسین .
- تحویل هواپیماهای سوپر اتاندارد فرانسوی به عراق .
- تصویب قطعنامه ۵۴۰ شورای امنیت مبنی بر توقف عملیات های نظامی و توقف حمله به شهرهای مسکونی و پایان دادن به خصومت ها .
- انفجار مقر تفنگداران امریکایی در بیروت .
با آمادگی نیروهای خودی عملیات در دو محور هور توسط سپاه پاسداران تحت عنوان قرارگاه نجف و محور زید توسط ارتش تحت عنوان قرارگاه کربلا در مورخه ۱۳۶۲/۱۲/۳ در ساعت ۲۱/۳۰ آغاز شد .
سپاه پاسداران علیرغم در اختیار داشتن ۵۰ درصد از تجهیزات و قایق و نیروی رزمنده مورد نیاز خود توانست در عمق حدود ۳۰ کیلومتری خاک عراق مناطق مهم و استرتژیک العزیر و الصخره و همایون و دجله و جزایر مجنون جنوبی و شمالی را به تصرف در آورد .
یگانهای سپاه پاسداران با وجود حضور در اهداف مورد نظر به دلیل نرسیدن نیروهای پشتیبان برای ادامه عملیات از محورهای العزیر و الصخره و همایون و بخشی از جزیره جنوبی عقب نشینی کردند اما بخش عمده ای از هور و روستاها و جزيره مجنون شمالي را در تصرف خود نگه داشتند .
یگان هاي نیروی زمینی ارتش با وجود تلاش فراوان نتوانستند به صورت عمده از خط اول و دوم ارتش عراق عبور کنند و پس از دو شبانه روز نبرد به مواضع اولیه خود بازگشتند .
در عين حال از دست دادن مناطق حساس هور برای رژیم صدام قابل قبول نبود؛ به همین دلیل با بسیج یگانهای رزهی و توپخانه و نیروی هوایی خود حملات بی امانی را علیه نیروهای قرارگاه نجف آغاز کرد .
در ادمه عملیات ، نیروهای خودی برای اتصال منطقه شحیطاط و طلائیه چهار گردان از دو لشکر نجف و عاشورا را وارد عمل کردند که به دلیل نیامدن نیروهای طلائیه و رفتن در عمق گردانهای این دو یگان، نیروهای مذکور در محاصره واحدهای ارتش عراق قرار گرفتند و در نهایت جانبازی و مقاومت ایستادگی کردند .
در جریان این عملیات، حمید باکری فرمانده محور لشکر عاشورا به همراه نیروهای خود در منطقه به شهادت رسید .
در ادامه نبرد، فرمانده لشکر محمد رسول الله (ص) نیز پس از خارج شدن از جلسه برنامه ریزی ادامه عملیات در اثر اصابت ترکش توپخانه دشمن به شهادت رسید .
از ديگر سو لشکر ۱۴ امام حسین (ع)نیز وارد محور طلائیه شد تا با سایر یگانها به عملیات ادامه دهند که در جریان حملات دشمن، برادر حسین خرازی فرمانده لشکر به شدت مجروح و دست راست ایشان قطع و از صحنه نبرد خارج شد .
در طی عملیات هزاران نفر از رزمندگان سپاه پاسداران بر اثر حملات شیمیایی ارتش عراق شهید و مجروح شدند .
نبرد سنگین و تن به تن نیروهای پیاده و فشار مضاعف واحدهای زرهی و اجرای همزمان هزاران قبضه توپ و خمپاره یگانهای دشمن برای بازپس گیری جزیره مجنون برای ارتش عراق بی ثمر بود .
در جریان این نبردها گاهی فشار به طور شبانه روزی و طاقت فرسا شدت مي يافت تا حدي که بیم از دست رفتن جزایر و همه دستاوردهای عملیات فرماندهان خاتم ، مسئولان طراز اول را نگران می کرد . در اوج فشارها و استیصال جبهه خودی بود كه از بیت حضرت امام این پیام برای قرارگاه مرکزی ارسال شد :
«امام فرمودند جزایر حتما باید نگه داشته شود هر طور که شده .
با رسیدن این پیام و اعلام آن از طریق بی سیم به کلیه فرماندهان یگانها شور و شوق عجیبی در جبهه خودی ایجاد شد و متعاقب آن کلیه فرماندهان وارد جزیره شدند تا با همفکری یکدیگر برای تثبیت جزایر اقدام کنند .
بدین ترتیب عملیات خیبر با حفظ جزیره مجنون ، پاسگاه ها و روستاها در منطقه هور به پایان رسید.
"لینک صفحه دکتر رضایی در اینستاگرام" 
"کانال تلگرام دکتر رضایی را دنبال کنید" 
ارسال نظر