شهید صياد شيرازي از زبان دكتر محسن رضايي فرمانده وقت سپاه در دوران دفاع مقدس

خبرگزاري پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس:

س: از چه زماني و چگونه با شهيد صياد شيرازي آشنا شديد؟

ج: آغاز آشنايي من با ايشان به روزهاي اول پس از پيروزي انقلاب اسلامي برمي گردد. انقلاب اسلامي تازه به ثمر نشسته بود.

در اولين روزهاي اسفند ماه سال 57، ما با عده اي از دوستانمان كه نگران رويدادهاي بعد از پيروزي انقلاب بوديم به دنبال نيروهاي متعهد و متدين در ارتش مي گشتيم و با تهيه فهرست هايي از افراد وفادار به انقلاب، درصدد تماس با آنها بوديم.

آن زمان فهرستي از اصفهان به ما پيشنهاد شد و از جمله برادرمان، شهيد صياد شيرازي بود كه به عنوان يك افسر متدين و نيروي ارزنده مطرح شد.

پس از چند ماه ...

و بعد از اينكه براي دولت موقت مشكلاتي پديد آمد، در كردستان نيز حادثه حمله دمكرات ها به سنندج و مهاباد اتفاق افتاد.

آن زمان بني صدر نقش فعالي در نيروهاي مسلح بر عهده داشت و در واقع تعيين كننده فرماندهان مناطق براي مقابله با حوادث كشور بود. تلاش اين بود كه در منطقه كردستان شخصي كه هماهنگي بيشتري با بچه هاي سپاه پاسداران داشته باشد و نيز داراي روحيات متناسب با بچه هاي بسيجي باشد، به كار گرفته شود تا بدين ترتيب، سپاه و ارتش با يكديگر به صورت متحد عمل كنند و از عهده مسائل منطقه برآيند.

دوستانمان در سپاه به دليل برخوردهاي پسنديده اي كه برادرمان، شهيد صياد شيرازي از خود نشان داده بود، ايشان را به ما معرفي كردند.

س: اين معرفي، آغاز همكاري ايشان با سپاه بود؟

ج: خير، در واقع ايشان پس از تضادهايي كه با بني صدر و اطرافيان او پيدا كرده بود، به سپاه آمده و مدت دو ماهي بود كه در اداره عمليات سپاه پاسداران مشغول فعاليت بود.

اولين ملاقات بنده با ايشان از همان جا انجام شد.اين ملاقات هم به اين شكل اتفاق افتاد كه عده اي از دوستان گفتند يكي از برادران حزب اللهي ارتش در اداره عمليات، مشغول به كار شده و توصيه نمودند كه با ايشان ملاقاتي داشته باشيم.

بدين منظور به اداره عمليات رفتم و ايشان را در حالي ديدم كه روي كالك عملياتي نشسته و منطقه كردستان را با ماژيك مشخص مي كنند.

قرار بود ايشان به عنوان فرمانده منطقه شمال غرب منصوب شود كه البته با مخالفت بني صدر روبرو شد. او معتقد بود كه اينها صياد شيرازي را به من تحميل مي كنند.

بني صدر در نامه اي كه به يكي از روحانيون قم نوشته بود با اين عنوان كه پاسداران مي خواهند افسر جواني را به من تحميل كنند، شكايت مي كند و متن اين نامه موجود است.

بالاخره نيروهاي انقلابي، مقاومت بني صدر را شكستند و او را قانع كردند كه صياد شيرازي را به عنوان فرمانده منطقه شمال غرب معرفي كند.

پس از آن، ايشان در موقعيت جديد با بچه هاي بسيج و سپاه ارتباط تنگاتنگ كرد و رابطه ما با ايشان بسيار نزديك شد. بني صدر كه كنار رفت، امام(ره) فرماندهي كل قوا را شخصاً به عهده گرفتند. من هم شهريور ماه سال 1360 فرمانده سپاه شدم و يكي دو ماه بعد، در حالي كه عمليات پيروزمندانه ثامن الائمه تازه انجام شده بود يكديگر را در اهواز پيدا كرديم. پس از آن شهيد صياد شيرازي فرمانده نيروي زميني ارتش شد.

س: پس از آنكه شما فرمانده سپاه و ايشان فرمانده نيروي زميني ارتش شديد، اين ارتباط چه شكلي يافت؟

ج: بعد از آن، من و شهيد صياد شيرازي با توافق و هماهنگي با يكديگر، عمليات هايي را با نام كربلا از كربلاي يك تا كربلاي 14 تنظيم كرديم و اين طرح خود را در شوراي عالي دفاع كه آن زمان مرجع تصميم گيرنده بود، براي دوستان عنوان كرديم.

دوستان از اينكه دو جوان آمده بودند و طرح آزادي بستان، شوش، دزفول، اهواز و خرمشهر را ارايه مي كردند، تعجب مي كردند و باور نمي كردند كه چنين طرح هايي قابل اجرا باشند، زيرا بيش از يك سال از شروع جنگ مي گذشت و هيچ عمليات موفقي جز ثامن الائمه صورت نگرفته بود.

چندين عمليات ايران نيز با شكست مواجه شده بود؛ به همين جهت برادرانمان در شوراي عالي دفاع بسيار خوشحال و خرسند بودند و موافقت خود را با انجام طرح هاي فوق اعلام كردند، هرچند من ناباوري را در چهره آنها مشاهده مي كردم. بنده و شهيد صياد شيرازي از همان عمليات طريق القدس، قرارگاه مشتركي را كه تا آن زمان وجود نداشت درست كرديم.

ارتش و سپاه هيچ كدام نمي خواستند زير نظر ديگري كار كنند و اين موضوع تبديل به معضل مهمي شده بود. حتي مسئولين كشور هم دقيقاً نمي دانستند اين معضل را چگونه مرتفع كنند. البته در دوران بني صدر اين مشكل تشديد شده بود.

س: در اين قرارگاه مشترك، فرماندهي با ارتش بود يا سپاه؟

ج: پس از اينكه شهيد صياد شيرازي فرماندهي نيروي ارتش را به عهده گرفتند، به اتفاق يكديگر طرح جديد ديگري را نيز به نام «فرمانده مشترك» را ارائه كرديم. بر اساس اين طرح از رده بالا تا رده لشكر، هر قرارگاهي دو فرمانده داشت. يكي از سپاه و ديگري از ارتش، به گونه اي كه طرح هاي عملياتي به امضاي هر دو فرمانده ارتش و سپاه مي رسيد.

مثلاً در قرارگاه كربلا و نجف، روال به همين منوال بود و در واقع اين مدل، يك مدل جديد بود. البته برخي با اين طرح با شك و بدبيني برخورد مي كردند و مي گفتند مگر مي شود فرماندهي دوتا باشد؟ تاكنون در تمام دنيا سابقه نداشته كه جنگي را دو نفر با يكديگر فرماندهي كنند؛ اما اولين عمليات با موفقيت انجام و بستان در عمليات كربلاي 1 با اين روش جديد فرماندهي، آزاد شد. عده اي معتقد بودند عمليات هاي بعدي با شكست مواجه خواهد شد، اما عمليات بعدي، عمليات پيروزمندانه فتح المبين بود كه آن هم با موفقيت كامل انجام شد. پس از آن هم در يكي از عمليات هاي آزادسازي خرمشهر (بيت المقدس) با همان مدل فرماندهي پيروزي حاصل شد.

برادرمان صياد شيرازي، در حقيقت به دليل برخورداري از روحيه انقلابي بالا، توانست خودش را با نيروهاي انقلابي تطبيق دهد. از طرفي به واسطه برخورداري از آمادگي هاي كلاسيك نظامي و شناخت و درك صحيح از ارتش، توانست ضمن فرماندهي خوب خود، تكيه گاه مستحكمي را در ساختار و وحدت نيروهاي مسلح به وجود آورد.

بدين ترتيب نيروهاي مسلح توانستند جنگ سختي را در كنار يكديگر پشت سر بگذارند. گاهي اوقات، حدود يك ماه از صبح تا شب و از شب تا صبح با يكديگر كار مي كرديم. برخي مواقع چند ساعت ايشان بيدار بودند و من استراحت مي كردم و چند ساعت ايشان استراحت مي كردند و من بيدار بودم. خود شخصاً شاهد پشتكار، فداكاري و بيدار ماندن هاي شبانه ايشان بودم.

س: برخي معتقدند شهيد صياد شيرازي بنيانگذار ارتش نوين و متناسب با ايدئولوژي انقلاب بوده است. تحليل شما در مورد اين ديدگاه چيست؟

ج: برادرمان صياد شيرازي تحول عظيمي را در ارتش به وجود آوردند. عده اي از امراي ارتش كه باقيمانده حكومت پهلوي بودند، ارتش را رها كرده و به خارج از كشور رفته بودند. تعدادي نيز مسائلي برايشان به وجود آمد؛ بنابراين افسران جواني مانند ايشان، در صحنه حاضر شدند و زمام ارتش را به دست گرفتند. البته اينها در پي انجام اصلاحاتي بودند، تا ارتش قديمي را به يك ارتش اسلامي و مكتبي مبدل كنند.

بدين منظور برادرمان صياد شيرازي به همراه شهداي بزرگواري چون شهيد كلاهدوز، شهيد بابايي، شهيد نامجو و ساير دوستان عزيزي كه هم اكنون مشغول فعاليت در ارتش هستند، نقش مهمي را در اصلاح و تحول ارزنده و اساسي ايفا كردند. كه البته نقش ايشان در اين خصوص، نقش مهم و بالنده اي بود.

س: نقش ايشان را در فتح خرمشهر و عمليات بيت المقدس تا چه ميزان اساسي و موثر ارزيابي مي كنيد؟

ج: ايشان در عمليات آزادسازي خرمشهر نقش موثر و بسيار مهمي را ايفا كرد. تصميم گيري هاي ايشان هنگام اجراي عمليات، به ويژه در مراحل پاياني بسيار موثر و حساس بود.

در اين عمليات هر يك از برادران ارتش و سپاه، به صورت جداگانه طرحي را ارائه و هر كدام هم به نوبه خود از طرح مورد نظرشان دفاع كردند. پس از آن، با برادرمان صياد شيرازي نشستيم و يك تصميم متحد و واحدي اتخاذ كرديم و هيچ گونه اختلافي هم در اين خصوص بين ما وجود نداشت.

اگرچه در اجراي آن با سختي هاي شديدي مواجه بوديم و بارها مشكلاتي نيز بوجود آمد اما با كمك ايشان، توقفي در كار به وجود نيامد. تا اينكه شب سوم خرداد، يعني بعد از ظهر دوم خرداد فرا رسيد. فرماندهان ارتش و سپاه گردهم آمدند و بحث هاي اختلاف انگيزي نيز مطرح شد.

باز هم هر دو با تصميم گيري خود به گونه اي با برادران ارتش و سپاه برخورد كرديم كه همگان تصور مي كردند كه ما دو نفر يك روح هستيم در دو بدن، تا اينكه خرمشهر آزاد شد و ما وارد خرمشهر شديم.

س: يكي از خاطراتي كه در خصوص شما و سپهبد شهيد صياد شيرازي زياد شنيده شده مربوط به زماني است كه امام راحل دست اين شهيد بزرگوار را در دست شما قرار دادند. كمي راجع به آن روز و آن خاطره بگوئيد.

ج: بله، اين خاطره اي كه اشاره كرديد مربوط به زماني مي شود كه بعد از عمليات رمضان و تحمل سختي هاي كار، خدمت امام (ره) رسيديم.

پس از اينكه گزارش ها را ارائه كرديم، ايشان دست هاي ما را گرفتند و در ميان دست هاي هم قراردادند. براي لحظه اي احساس كرديم كه دست هايمان بين دست هاي امام قرار گرفته اند، به گونه اي كه تا روزها و شايد هم هفته ها هم گرمي دست هاي امام را احساس مي كرديم. هرگاه به يكديگر مي رسيديم، به ياد آن خاطره مي افتاديم و فكر مي كرديم كه اين حركت امام چه پيام و مفهوي داشت.

در آن جلسه اين صحبت امام كه توكلتان به خدا باشد، از شكست نترسيد، از چيزي نترسيد و شما پيروز خواهيد بود، روح تازه اي به ما بخشيد و در تصميم گيري هاي مهم عمليات هاي بعدي ما مبناي مهمي قرار گرفت و پيشرفت هاي قابل توجهي نيز در كارهايمان به وجود آورد.

س: با توجه به ارتباطات زيادي كه با ايشان داشتيد كمي از خصوصيات اخلاقي اين شهيد بزرگوار بيان كنيد؟

ج: خصوصيت بارز ايشان ارتباط با ذات مقدس پروردگار متعال بود. ايشان همواره در حال عبادت بود. از نمازهاي شب گرفته تا نمازهاي مستحبي ديگر و اذكار مجرب، به گونه اي كه ارتباطش با خداوند هيچگاه قطع نشد و همواره يك فرد متدين و الهي باقي ماند.

از طرف ديگر، ايشان خلق و خوي مردمي داشت. در عين حال كه نظامي بود و همواره با نظامي ها سروكار داشت، با مردم ارتباط بسيار خوبي برقرار مي كرد. با بسيجي ها، سربازان و افسران به گرمي و خوشرويي برخورد مي كرد و ارتباط همه جانبه اي با اقشار مختلف داشت.

سومين ويژگي ايشان شجاعت مثال زدني اش بود. بي باك بود و هيچگاه نمي ترسيد و همواره در خط مقدم جنگ حضور پيدا مي كرد.

ديگر خصوصيت اخلاقي بارز، تخصص و تبحر بالا در امور نظامي به ويژه رسته توپخانه بود كه واقعاً عالي بود.

در واقع ايشان استاد توپخانه بود و در مجموع مي توان اذعان داشت كه برادرمان صياد شيرازي يك نظامي كارآمد و يك فرمانده لايق بود.

ملت ايران قطعا يك سرباز شجاع و نيروهاي مسلح يك فرمانده ارزنده لايق و عزيز خود را از دست داده است، اما دشمنان ملت ايران بدانند كه صياد شيرازي رسالت اساسي خود را به خوبي انجام داد و در 20 سال پس از پيروزي انقلاب نيروهاي متعهد بسياري را تربيت كرد و خدمات ارزشمندي را براي ايران اسلامي انجام داد. آنها هم ناجوانمردانه و زبونانه، ايشان را غافلگير كردند، وگرنه صياد شيرازي چنين ساده به صيد آنها نمي افتاد و آنها نمي توانستند او را مورد تهاجم خود قرار دهند.

روحش شاد و اميدوارم كه همه فرزندان امام(ره) و سربازان رهبر عزيزمان از ايشان و امثال ايشان كه شهداي بزرگوار ما در دفاع مقدس هستند، درس استقامت و پايداري بگيرند و در جهت توسعه قدرتمند نيروهاي مسلح همت گمارند.

س: به نظر شما چرا اين بزرگوار به عنوان يك چهره اصلي دفاع مقدس شناخته شد و گروهك تروريستي منافقين، سال ها پس از اتمام دفاع مقدس، نسبت به ترور ايشان اقدام كرد؟

ج: از آنجا كه شهيد صياد شيرازي علاوه بر مسائلي كه گفته شد، در كنار مبارزه اش با ضد انقلاب و تجزيه طلبان، با منافقين هم همواره در جنگ و درگيري بود، لذا آنها يكي از دشمنان شناخته شده ايشان بودند. آنها در همان اوايل هم همواره قصد داشتند ايشان را ترور كنند و حتي در كردستان و ساير نقاط هم به او حمله مي كردند كه البته ايشان همواره با موفقيت از حلقه محاصره به در مي آمد. لذا منافقين سال ها درصدد آن بودند تا ايشان را مورد تهاجم و ترور قرار بدهند و اينگونه نبود كه ناگهاني تصميم گرفته باشند، منتهي امكان آن مهيا نمي شد. اين بار از يك قضيه، يعني مردمي بودن مسئولين، به عنوان يك نقطه ضعف استفاده كردند و در كسوت يك كارگر و انساني كه نياز به كمك دارد، وارد مي شوند و البته آن روحيه عاطفي، اخلاقي و مردمي شهيد صياد شيرازي اجازه نمي داد تا او با فرد مذكور به شكل مشكوك برخورد كند. اين فرد نيز ناجوانمردانه و هنگامي كه ايشان مشغول خواندن نامه مي شود، برادرمان صياد شيرازي را با اسلحه مورد تهاجم قرار مي دهد و به سر و صورت او شليك مي كند.