پروژه تاریخ شفاهی دکتر محسن رضایی؛ فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در دوران جنگ، به جلسه صدم رسید. پیوستگی و جدیتی که در برگزاری این پروژه دیده میشود، خبر از اتفاقی خوشایند و موثر در جریان تاریخ جنگ ایران و عراق میدهد.
فرآیند تدوین تاریخ جنگ با روش تاریخ شفاهی فرماندهان دفاع مقدس، از سال 1388 در دستور کار مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس قرار گرفت و فرماندهان سطوح مختلف سپاه در زمان جنگ را شامل شد. اما در ارتباط با تاریخ شفاهی محسن رضایی، تفاوتهایی اساسی در شیوه برگزاری جلسات آن وجود دارد که این پروژه و ماحصل آن را با تاریخ شفاهی جنگ به روایت دیگر فرماندهان، متمایز میکند.
گستردگی موضوعاتی که مورد بحث قرار میگیرد ویژگی اول جلسات محسن رضایی است و این نیز به سطح عمل ایشان در زمان جنگ که فرماندهی ارشد در سپاه را به عهده داشته است باز میگردد. همچنین دقت نظر و زمان مناسبی که برای بیان وقایع و ریز جزئیات آنها گذاشته میشود از مولفههای پراهمیت این جلسات است؛ جلسه صدم این پروژه در دی ماه 1394 در حالی برگزار شد که به لحاظ موضوعی تا عملیات والفجر مقدماتی (1361) پیش رفته است. سومین ویژگی جلسات تاریخ شفاهی دکتر محسن رضایی که آن را به لحاظ کیفی از دیگر جلسات متمایز کرده، حضور پرتعداد دیگر فرماندهان و متخصصین در این جلسات است. به فراخور موضوع از افراد موثر در آن برهه که فرمانده قرارگاه، یگان و یا محور مربوطه بودهاند دعوت به عمل میآید و در واقع جلسات به شیوه هماندیشی و مباحثهای پی میرود.
مجموع نکاتی که در ارتباط با تاریخ شفاهی محسن رضایی گفته شد و بسیاری عوامل دیگر موجب میشود تا این پروژه را فراتر از تمرکز بر ابعاد شخصیتی و مدیریتی فرمانده سپاه در زمان جنگ، پروژه تاریخ جنگ ببینیم و بخوانیم.
جلد اول تاریخ شفاهی محسن رضایی که به دوران شکلگیری سپاه و عملکرد اطلاعاتی در مبارزه با ناامنیها و گروههای ضدانقلاب میپردازد به مراحل پایانی انتشار رسیده است. این کتاب شامل 20 جلسه اول تاریخ شفاهی دکتر محسن رضایی است. سایت مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس بر آن است تا به طور موضوعی، مباحثی از این کتاب را در سایت منتشر کرده و در دسترس خوانندگان و علاقهمندان به تاریخ جنگ قرار دهد.