مطالبه گری برای تاسیس «صندوق جهانی مقابله با تغییر اقلیم» را آغاز کنیم

دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در هم اندیشی کمیته تغییر اقلیم دبیرخانه مجمع تشخیص با اساتید دانشگاه های اصفهان، صنعتی اصفهان‌ و علوم پزشکی اصفهان که به میزبانی دانشگاه اصفهان برگزار شد، گفت: تغییر اقلیم و محیط زیست را باید به حرکتی مستقل از دولت ها برای حفظ آینده بشریت در بیاوریم و مطالبه گری برای تاسیس «صندوق جهانی مقابله با تغییر اقلیم» را آغاز کنیم.

به گزارش rezaee.ir، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام صبح یکشنبه سوم اسفندماه در هم اندیشی کمیته تغییر اقلیم دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام با اساتید دانشگاه های اصفهان که با موضوع تغییرات اقلیمی و آینده بحران کم آبی در ایران برگزار شد، گفت: از اساتید محترم که در هم اندیشی کمیته تغییر اقلیم مشارکت کردند، تشکر می کنم. این اولین حرکت دبیرخانه مجمع تشخیص برای جمع آوری نظرات متخصصان تغییر اقلیم و محیط زیست در سراسر کشور است که از اصفهان آغاز شده است و امیدوارم اساتید دانشگاه ها در اصفهان و استانهای دیگر به نظام هم اندیشی نخبگانی و جمع سپاری مجمع تشخیص بپیوندند. امیدوارم با همکاری جامعه نخبگانی کشور در موضوع تغییر اقلیم، فراتر از بحث های سیاسی و درگیری های اجتماعی و رقابتهای استانی، یک فضای گفتگوی ملی بوجود آوریم که بتوانیم منافع ملی کشور را درخصوص تغییر اقلیم و محیط زیست دنبال کنیم.

دکتر رضایی گفت: مجمع تشخیص مصلحت نظام، فراتر از گرایش های سیاسی است و باید منافع ملی و ارزش های حیاتی کشور را در کوتاه مدت و درازمدت تعقیب کند و بدون همکاری جامعه نخبگانی موفق به انجام این وظیفه نمی شود. 

رضایی گفت: چشم اندازی که از وضعیت محیط زیست جهانی داریم، متاسفانه نشانگر مخاطرات وسیع در زندگی و آینده بشر است و بیشتر آن به تغییر زیست از دوران انقلاب صنعتی مربوط می شود. امروزه ایالات متحده آمریکا حدود ۱۴ درصد انتشار گازهای گلخانه ای را به تنهایی انجام می دهد ولی هزینه ای که متناسب با نقش تاریخی اش در تخریب محیط زیست جهان است را نمی پردازد.

رضایی افزود: تغییر اقلیم و محیط زیست را باید به حرکتی مستقل از دولت ها برای حفظ آینده بشریت درآوریم. حفظ منافع بشر در محیط زیست، کمتر از حقوق بشر نیست. اگر محیط زیست در هر نقطه از جهان تخریب شود، همه بشریت آسیب می بینند. جامعه علمی ایران می تواند در مطالبه گری جهانی از کسانی که به محیط زیست آسیب می زنند، به شکل مستقل، سرآمد باشد.

وی افزود: در استان اصفهان، مساله کم بارشی، مساله ریزگردها، بیابانزایی، خشک شدن رودخانه زاینده رود و حاشیه نشینی و افزایش بیماری ها به هم پیوسته است. این که به صورت فیزیکی صنایع مختلف را در این استان راه گردهم آورده ایم، راه حل موثری برای توسعه است؟ جانمایی صنایع بزرگ، اگر براساس آمایش سرزمین نباشد، لزوماً بنفع یک شهر نیست. صنایع دستی اصفهان بلحاظ اشتغال زایی و درآمدزایی چیزی از مجتمع فولاد مبارکه کم ندارد. نادیده گرفتن صنایع دستی و هنرهای سنتی اصفهان و بی توجهی به ظرفیت اشتغال زایی و درآمدزایی آنها، یک دغدغه جدی است. این مسائل را باید با دید جامع تری ببینیم.

دکتر رضایی گفت: مقابله با تغییر اقلیم را نمی توان بدون در نظر گرفتن محیط زیست دنبال کرد. در سیاست های کلی محیط زیست هم به مساله تغییر اقلیم توجه شده است. اگر بندهای آن سیاست در دولت و مجلس تبدیل به قانون می شد، تحولات سازنده ای صورت می گرفت. حدود هفت سال است که این سیاست ها در انتظار تبدیل به قانون و برنامه است تا بتوانیم بر اجرای آن نظارت کنیم. 

رضایی گفت: یکی از عزیزان در این جلسه به درستی گفت که برخی از امور در کشور ما چند صاحب و چند فرمانده دارد و دخالت ها موجب پیش نرفتن کارها می شود. برخی از امور هم بی صاحب است. باید متولی و مسئولیت ها در محیط زیست مشخص باشد و در یک سامانه بتوانیم وضعیت را ارزیابی کنیم. محیط زیست هم مانند صنعت باید حق آبه داشته باشد. دلیل این کار نبود سامانه ای برای دفاع از امور محیط زیستی است.

دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام با تاکید بر اینکه مطالبه سیاست های کلی محیط زیست توسط مختصصان از دولت و مجلس یکی از خواست های ما است، گفت: همه شهروندان حق دارند از زیبایی و فواید محیط زیست استفاده کنند و باید مشخص شود که دستکاری بدون مطالعه در محیط زیست، عقوبت دارد. نباید فکر کنیم که فقط انسان زنده است. زاینده رود موجود زنده است. از سرچشمه تا گاوخونی این رود باید زنده باشد تا ما تنبیه نشویم. 

وی افزود: تغییر اقلیم در دهه های آینده یک مساله مهم است. مطالعاتی که صورت گرفته نشان داده که تغییر اقلیم شرایط و محیط زیست بشر را به گونه ای جابجا می کند که حتی قاره اروپا که به قاره سبز معروف است، دچار مشکلات فراوانی از نظر جمعیت و مهاجرت خواهد شد. در جنوب ایران تا چهابهار احتمال وقوع اتفاقات نگران کننده می رود و نواحی مرکزی نیز دچار نوعی از مشکلات خواهند شد و منشا این تخریب ها کشورهای صنعتی هستند. برای مقابله با این مخاطرات از همین الان باید به فکر باشیم و با تصمیم گیری روزمره خودمان را سرگرم نکنیم زیرا نوشدارو پس از مرگ سهراب فایده ای ندارد. باید برای مخاطرات دهه آینده چاره اندیشی کرد.

وی افزود: ممکن است فشارهای جهانی برای کاهش گازهای گلخانه ای آغاز شود. سهم کشورهای صنعتی که این آلایندگی ها را از دهه های قبل شروع کردند، بیشتر است و ما کشورهای در حال توسعه تازه در ابتدای توسعه صنعتی و کشاورزی هستیم و باید از فناوری های جدید برای تامین غذا و کشاورزی استفاده کنیم. این دو مساله قابل تفکیک است. هم باید برای تغییر اقلیم چاره اندیشی کنیم و هم باید سهم خودمان را مشخص کنیم. باید مطالبه گری برای تاسیس «صندوق جهانی مقابله با تغییر اقلیم» را آغاز کنیم تا متناسب با تخریب هایی که کشورهای صنعتی در محیط زیست انجام داده اند از آنها مالیات محیط زیستی جهانی گرفته شود.

رضایی گفت: جمهوری خواهان در آمریکا، هرگاه دولت را دراختیار می گیرند، از کنوانسیون ها و مجامع بین المللی محیط زیستی خارج می شوند. دموکرات ها وقتی دولت را دراختیار می گیرند، به معاهدات محیط زیستی بین المللی می پیوندند. نمایندگان جمهوری خواه آمریکا، قانون ظالمانه ای تصویب کرده اند که همه کشورها اعم از توسعه یافته و درحال توسعه در توافقات بین المللی متعهد هستند و این سبب می گردد دولت امریکا نسبت به تخریب های گذشته هزینه کمتری را بپردازند. 

وی گفت: نیاز داریم با کشورهایی که نقش زیادی در انتشار گازهای گلخانه ای و به تبع آن تغییر اقلیم نداشته اند، در این زمینه در سطح دانشگاه های جهان خصوصا جهان اسلام ارتباط بگیریم و هزینه های این تخریب ها را از کشورهای صنعتی مطالبه کنیم. قیمت تمام شده کالاها در آمریکا و چین غیرواقعی است. باید مالیات آسیب محیطی مانند تغییر اقلیم را متناسب با نقشی که این کشورها در این آسیب داشته اند را به آن اضافه کنیم. کشورهای صنعتی در حال حاضر هزینه تولید خودشان را به گردن محیط زیست کشورهای دیگر می اندازند.

دکتر رضایی گفت: امیدوارم توسعه استان اصفهان متناسب با هویت فرهنگی، تاریخی و بومی آن باشد و باید مساله زاینده رود را از بُعد سیاست و دعواهای اجتماعی جدا کنیم. دولت باید با طرح جامعی برای زاینده رود و کارون، مشکلات را حل کند.

در این هم اندیشی جمعی از اساتید و صاحبنظران، پیرامون شناسایی مشکلات و پیچیدگی های تغییر اقلیم و ارائه راهکارهایی برای توسعه پایدار به طرح دیدگاه ها و دغدغه های خود پرداختند و گزارشی از تشکیل کنسرسیوم علمی پژوهشی دانشگاه های استان اصفهان برای رسیدگی به محیط زیست و بحران آب ارائه شد.

در ادامه این نشست، دکتر علیرضا واعظی رئیس کمیته تغییر اقلیم دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام و عضو هیات علمی پژوهشکده علوم زمین سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، گفت: نقش محیط زیست در آینده جهان و آینده انرژی و اقتصاد کشورها، نقشی متمایز و بی بدیل شده است.

وی افزود: تنوع اقلیمی ایران، کار مدیریت تغییر اقلیم را برای کشور ما مشکل می‌کند. مثلاً ایران را مقایسه کنیم با کشور هلند که بلندترین ارتفاع آن 300 متر از سطح دریا بالاتر است و تنها یک سیستم آب و هوایی بر آن اثر می گذارد. حال آنکه کشور ما حداقل سه سامانه اصلی آب و هوایی بر آن اثرگذار است و با توجه به وضعیت پستی و بلندی کشور، دارای اقلیم‌های بسیار متنوعی در مقیاسهای مختلف است. در همین استان اصفهان، غرب استان به کوه‌های زاگرس و شرق این استان به کویر منتهی می‌شود. در یک جا بارش بیش از 400 میلی متر است و در جای دیگری در این استان کمتر از 50 میلی متر. اثر تغییر اقلیم بر این مناطق چگونه است؟ چطور می‌شود شرایط مناسب را برای توسعه‌ی بخش‌های مختلف این استان با دورنمای تغییرات اقلیمی فراهم کرد؟ اینها نمونه‌هایی از سوالاتی است که باید در خصوص آن با توجه به شرایط پیش رو برنامه‌ریزی کرد و از این نظر نقش دانشگاه‌ها در شناخت این شرایط و ارائه‌ی راهکارها بسیار مهم است. 

واعظی گفت: یکی از مهمترین سوالات برای روشن شدن چالش ها و فرصت های پیش روی کشور این است که آیا تغییرات اقلیمی در کشور ما رخ داده و اگر رخ داده کشور ما از این حیث در چه وضعیتی قرار دارد؟ همچنین اقدامات دنیا برای مقابه با تغییر اقلیم چیست و این اقدامات بر روی وضعیت کشور ما چه تأثیراتی می‌گذارد؟ باید این تأثیرات به صورت همه‌جانبه بررسی شود. مسئله تغییر اقلیم و اقدامات مقابله ای و کاهش اثرات آن بسیار جدی است. باید بین مراکز تحقیقاتی و مراکز سیاست‌گذاری و نهادهای اجرایی یک همگرایی جدی صورت گیرد.